PNÖMONİ(ZATÜRE)
PNÖMONİ(ZATÜRRE)
Zatürre Nedir?
Zatürre ya da tıbbi ismiyle pnömoni akciğer dokusunun bakteri, virüs ve mantar gibi mikrobik ajanlarla iltihaplanmasıdır.
Zatürre Sık Görülen ve Ölümcül Bir Hastalık mıdır.?
Dünyada ve ülkemizde de sık görülen ve ölüme sebebiyet veren enfeksiyon hastalıklarının başında yer alıyor. Ülkemizde ölüm nedenleri arasında 5. sırada, enfeksiyon hastalıkları arasında birinci sırada yer alıyor. Bebeklerde, çocuklarda 65 yaş üstü yaşlılarda veya kronik hastalığı veya immün sistemi baskılanmış hastalarda daha ağır ve öldürücü olabilir
. Zatürre Bulaşıcı Bir Hastalık mıdır:?
Bazı zatürre türlerinde özellikle viral olanlar hasta olan kişilerden sağlıklı kişilere bulaşabilir. Çoğunlukla kişinin kendi boğaz, ağız ve sindirim yolundaki mikropların akciğere ulaşması yoluyla zatürre olurlar. Normal durumda hastalık yapmayan bu mikroplar vücut direnci düşünce kişide zatürre yapabilirler. Sonuçta zatürre çevreden bulaşma yerine çoğu zaman kişinin kendi vücut direncinin düştüğü durumlarda açığa çıkar.
Zatürre İle İlgili Risk Faktörleri Nelerdir.?
Hastalığın gelişimin kolaylaştıran çok sayıda faktör vardır. Sigara ve alkol alımı, ileri yaş, kusma, öksürük ve yutma refleksini bozan kronik hastalıklar ve grip salgını en sık risk faktörleridir. Akciğer, kalp, böbrek, karaciğer ve sinir sistemi hastalıkları, şeker hastalığı, yutma güçlüğü yapan hastalıklar, bağışıklık sistemini etkileyen AIDS, kan ve lenf bezi kanserleri, kortizon kullanımı gibi faktörlerde zatürre olma riskini arttırırlar.
Zatürre belirtileri nelerdir?
Gribal bir enfeksiyon veya boğaz enfeksiyonu sonrası yüksek ateş, göğüs ağrısı, sarı veya yeşil renkli balgam, üşüme şikayetleri olabilir. Bazı formlarında sadece halsizlik ve hafif bir öksürükle de seyredebilir. Ağır formlarında nefes darlığı ve solunum yetmezliği de gelişebilir
Zatürre Nasıl Teşhis Edilir
Hastanın şikayetleri zatürreyle uyumlu ise, genellikle yapılan muayene, akciğer röntgenindeki bulgular ve kan testleri ile teşhis konulabilir. Gerekli durumlarda balgam ve diğer testler yapılabilir.
Zatürrenin Tedavisi Nasıl Yapılır:?
Zatürrenin tedavisi ,hastalığı hafif olan ve genç insanlarda evde yatak istirahati, antibiyotik ve bol sıvı alımı ile yapılabilir. Fakat yaşlı, akciğer ve kalp hastalığı gibi eşlik eden bir hastalığı olan, solunum sıkıntısı ve tansiyon düşüklüğü olan kişilerin hastaneye hatta yoğun bakıma yatırılmaları gerekebilir.
Zatürreden korunmak mümkün müdür?
Bağışıklık sisteminin güçlendirilmesi, stresten kaçınma, dengeli beslenme ve hijyenik önlemler zatürreden korunmada önemlidir. Zatürre gelişimini kolaylaştıran grip salgınları sırasında kalabalık ortamlardan kaçınılması ve maske kullanılması önerilir. Özellikle zatürre gelişimi açısından yüksek risk taşıyan kişilere ve bu kişilerle teması olanlara aşı yapılmalıdır.
Grip virüsünün kendisi veya kolaylaştırıcı etki yaparak diğer mikropların hastalık yapmasına yol açabildiği için 65 yaş üstü insanlar veya diyabet, KOAH ve astım gibi kronik bir hastalığı olan kişilerin kış mevsimine girerken her yıl grip aşısı yaptırmaları önerilir.
Ayrıca insanlarda en sık zatürre yapan Streptococcus pneumonie bakterisine karşı bağışıklık sağlayan iki tip aşı mevcuttur.. Pneumo-23 aşısı bu bakteriye karşı 5 yıllık bir koruma sağlayıp 5 yılda bir tekrarı gerekirken, yeni olarak kullanılmaya başlanan prevenar-13 aşısı ise ömür boyu koruma sağlamaktadır. Bu aşıların koruyucu etkisi pneumo-23 için % 50-70 iken,prevenar-13 de bu oran %85 e kadar yükselmiştir. Risk altındaki tüm bireylere yapılması önerilmektedir.