SİGARA

SİGARANIN ZARARLARI

Sigara gittikçe artan kullanımıyla en önemli sağlık sorunlarından birini oluşturmaktadır. Eroin kadar bağımlılık yapıcı özelliği olduğu için sigara bağımlılığını bir hastalık olarak kabul edilerek kişiye gerekli yardımın yapılması gerekir.Sigara dumanında nikotin, katran ve zehirli gazlar bulunmaktadır. Katran maddesinin içerisinde yaklaşık olarak 4000 kimyasal bileşik bulunur. Bu kimyasal bileşiklerin birçoğu da toksiktir yani zehirlidir ve bugün için bu kimyasal bileşiklerden 43 tanesinin kansere yol açtığı bilinmektedir

Bu maddelerden bazıları 

 

  a.Nikotin,          

  b. Karbonmonoksit (Egzost gazı, şofben kömürden zehirlenmeleri)
                                 

c. Hidrojen Siyanür (gaz odalarında kullanılır)  

 d. Azotoksitler

e. Amonyak (temizleyici)                                    

 f. Aseton (oje çıkarıcı)

g. Akrolein                                                          

 h. Toluen (tiner)vb.

KANSEROJENLERDEN:

j. Arsenik,                                                            

k. Benzen,

l. Kadmiyum (Araba aküsü),                            

 m. DDT (Böcek ilacı),

n.Formaldehid,                                                  

p. kurşun vb.

Sigara içmeye devam ederek hastalık riskinizi ne kadar arttırdığınızı biliyor musunuz?

 

 

 

Akciğer kanseri riski :13-22 kat
Gırtlak kanseri :16 kat 
Erkeklerde iktidarsızlık riski : 10 kat
Yemek borusu kanseri riski : 8-10kat
Ülser riski : 2 kat     
Mesane kanseri riski : 2-3 kat  
Kronik bronşit riski : 2-24 kat  
Pankreas kanseri riski : 2 kat   
Kalp krizi riski :1- 4 kat     

 

SİGARAYI BIRAKTIĞINIZ ZAMAN VÜCUTTAKİ OLUMLU DEĞİŞİMLER
20 dakika içinde; 
Kan basıncı normale döner.
Nabız normale döner.
El ve ayaktaki ısı artışı normale döner.

8 saat içinde;
İçicilere has nefes kokusu kaybolur.
Kandaki karbondioksit seviyesi normale iner.
Kandaki oksijen seviyesi normale döner.

24 saat içinde;
Kalp krizi riski azalmaya başlar.

3 gün içinde;
Nefes alma kolaylaşır.

2- 3 ay içinde;
Dolaşım iyileşir.
Yürümek kolaylaşır.
Akciğer fonksiyonları %30 oranında artar.

1- 9 ay içinde;
 Öksürük, sinüs konjesyonu, yorgunluk, nefes darlığı azalır.
Akciğerlerden balgamın atılışı, akciğerlerinizin temizlenmesi kolaylaşır. 
Enfeksiyon riski azalır.
Enerjiniz artar.

1 yıl içinde;
Koroner kalp hastalığı riski hemen hemen içmeyenlere eşit hale gelir.

5 yıl içinde;
Akciğer kanserinden ölüm oranı yarı yarıya azalır.
Felç riski azalır.
Dudak, boğaz, yemek borusu kanser riski sigara içen birine göre yarı yarıya azalır.
10 yıl içinde;
Akciğer kanserinden ölüm oranı, sigara içmeyenler ile hemen hemen eşit hale gelir.
Prekanseröz hücreler temizlenir.
15 yıl içinde;
Koroner damar hastalık riski hiç sigara içmemiş biri ile eşit hale gelir.

 

NİKOTİN BAĞIMLILIK TESTİ (FAGERSTROM TESTİ)

1- Günde kaç sigara içiyorsunuz?

 ♦10 Taneden Az (0 Puan)   

 ♦ 11 - 20 (1 Puan) 

 ♦ 21 - 30 (2 Puan)          

 ♦  31 ve Daha Fazla (3 Puan) 

    
2- İlk Sigaranızı Sabah kalktıktan Ne Kadar Sonra İçersiniz ?

♦ İlk 5 Dakika İçerisinde (3 Puan)

♦ 6-30 Dakika içerisinde (2 Puan) 

♦31-60 Dakika İçerinde (1) 

♦1 Saat'ten Sonra (0 Puan) 

    
3- Sigara içilmesi yasak olan sinema,kitaplık gibi yerlerde bu yasağa uymakta zorlanıyor musunuz ?

♦ Evet (1 Puan)     ♦  Hayır (0 Puan) 
    
4- En fazla vazgeçmek istemediğiniz sigara hangisidir ?

♦  Sabah İçilen Sigara (1 Puan)     ♦ Diğerleri (0 Puan) 
    
5- Sigarayı günün ilk saatlerinde , daha sonraki saatlere kıyasla daha sık içiyor musunuz ?

♦    Evet (1 Puan)     ♦    Hayır (0 Puan) 
    
6- Günün büyük bir bölümünü yatakta geçirmenize neden olacak kadar ağır hasta olsanız, yine de sigara içermisiniz?

♦    Evet (1 Puan)     ♦    Hayır (0 Puan) 
    
 
TOPLAM BAĞIMLILIK PUANI  : ...................DEĞERLENDİRME
 ♦    (0 - 2) Çok Düşük 
 ♦    (3 - 4) Düşük 
 ♦    (   5   ) Orta Düzey
 ♦    (6 - 7) Yüksek
 ♦    (8 - 10) Çok Yüksek 

      

SİGARAYI BIRAKMAK NİÇİN ZORDUR?

Sigaradaki nikotin güçlü bir bağımlılık yapıcı maddedir. Kokain, eroin ve alkol ile karşılaştırıldığında onlar kadar bağımlılık yapıcı etkisi olan bir maddedir. Sigarayı içen her üç kişiden biri bağımlı olmaktadır. Nikotinin hoşlanma duygusu, konsantrasyonu artırıcı etkisi nedeniyle kişiler tekrar sigara içme ihtiyacı duymaktadırlar. Bir süre sonra ise tolerans gelişir ve kanda azalan nikotin seviyesi yüzünden sigara içen kişiler sinirli ve huzursuz olurlar. Bu huzursuzluğu geçirebilmek için tekrar sigara içmek isterler. Sigarayı bıraktıktan sonra  nikotin yoksunluk belirtileri  2 hafta içinde tama yakın kaybolur Sigaranın zararları uzun bir sürede ortaya çıkar. Bu nedenle sigara içen kişiler, hastalık ve yan etkiler açığa çıkana kadar. zararları ciddiye almazlar.

SİGARA BIRAKMAYA HAZIRLIK DÖNEMİ
 

 1-Bu süre 1 ayı geçmemelidir.  

2-Sigarayı bırakmak için kendinizi hazırlayın! 

3-Bırakmak istediğinize dair olumlu karar verin. Bunun ne kadar zor olabileceğine dair olumsuz düşünceleri engellemeye çalışın. 

4-Kendinizi fiziksel olarak forma sokmaya başlayın: Düzenli egzersiz yapın, daha fazla sıvı alın, yeterince dinlenin ve aşırı yorgunluktan kaçının. 

5-Bırakmak için bir tarihi hedef olarak belirleyin. Eğer yoğun olarak iş yerinde sigara içiyorsanız, tatilde bırakın. Belirlediğiniz günü kutsal gibi kabul edin, hiçbir şeyin onu değiştirmesine izin vermeyin. Böylece bırakma gününüzü her yıl kutlayabilirsiniz

6-Yeniden başlamaların çoğunun da, sigarayı bıraktıktan sonraki ilk 3 ay içinde olduğunu bilin. Yeniden başlama özellikle stresle, beklenmedik şekilde tetiklenir Bu durumlar. sigarayı rahatlamayla özdeşleştirdiği için, kişinin otomatik olarak sigaraya yöneldiği anlardır. Bunlar meydana gelmeden önce kendini hazırlamak zor olduğu için, olduğunda fark edebilmek önemlidir. Unutmayın, sigara bir alışkanlıktır, ama kırabileceğiniz bir alışkanlıktır. 

7-Daha önce sigarayı temelli bırakmış kişilerin çoğunun. bunu ancak birkaç denemeden sonra yapabildiklerin! bilin. ilk denemede bırakanlardan biri olabilirsiniz, ama yılmayın ve yeniden deneyin. 

8-Başkasını Bu İşe Dahil Edin 

9-Hedeflediğiniz günde sigarayı bırakabileceğinize dair bir arkadaşınızla iddiaya girin. Sigara paranızı her gün bir kenara koyun ve eğer sigara içerseniz o parayı bir yere bağışlayın. (Ama sigara içerseniz. vazgeçmeyin, gücünüzü toplayıp yeniden deneyin.) 

10-Eşiniz  ya da bir arkadaşınızın  sizinle birlikte sigarayı bırakmasını isteyin. 

11-Ailenize ve arkadaşlarınıza sigarayı bırakacağınızı ve bunun tarihini söyleyin. Bu, hem bırakmadan önce. hem de sonra önemli bir destek kaynağı olabilir.

SİGARAYI BIRAKIRKEN NEGATİF DÜŞÜNCELERDEN KURTULUN
          
1..Sigarayı bırakamayacağınızı düşünmeyin, bağımlılık yapıcı bir maddeden kurtulmak güçtür; ancak imkansız değildir.

2..Pek çok bağımlının zorlandığı nikotin yoksunluk belirtileri geçicidir. En çok zorlayacağı süre 2-3 haftadır.

3.Sigaranın aynı zamanda bir alışkanlık olduğunu ve üstesinden gelebileceğinizi hatırlayın. 

4.Sigaranın içinde bulunduğunuz olumsuz şartları değiştirmeyeceğini unutmayın. Sigara içmeniz sorunlara çözüm getirmeyeceği gibi, tekrar başlamış olmanız kendinize olan güveninizi sarsacaktır

5.Sigara bırakıldığında ortaya çıkması muhtemel nikotin yoksunluk belirtileri, sigarayı bırakmaya çalışan kişinin işini zorlaştırmaktadır. Hekiminiz uygun gördüğü takdirde uygulanacak tıbbi tedavi, aşırı içme isteğini azaltacağı gibi, yoksunluk belirtilerini de kontrol altına alacağından, sigarasızlığa alışmayı kolaylaştıracaktır.

SİGARAYI BIRAKTIKTAN SONRA NELER YAPMALI
  
SİGARAYI BIRAKTIKTAN SONRA

1-Bütün sigara ve kibritleri atın.

 2-Çakmakları ve kül tablalarını saklayın.

3-Uzun süre kalan sigara kokusundan kurtulmak için elbiselerinizi temizleyin

4-Diş hekimine gidip dişlerinizi! temizleterek sigara lekelerinden kurtulun. Dişlerinizin bu şekilde ne kadar güzel gözüktüğüne dikkat edin ve onları öyle tutmayı hedefleyin. 

5-Kendiniz ya da bir başkası için almak istediğiniz şeylerin listesini yapın. 

6-Maliyetleri sigara paket fiyatı üzerinden hesaplayın ve bu hediyeleri almak için parayı bir kenara koyun. 
7- O büyük günde kendinizi çok meşgul edin. Sinemaya, spor yapmaya gidin; uzun yürüyüşler yapın ya da bisiklete binin. 

8-Ailenize ve arkadaşlarıniza o günün sigarayı bırakma gü¬nünüz olduğunu hatırlatın. Onlardan ilk haftalarda yaşayacağınız zorluklarda size yardımcı olmalarım rica edin. 

9-Kendinize bir mükafat ya da kutlama niyetiyle özel bir şey verin. 

10-Bol su ve meyve suyu için. (Ama kafein içeren meşrubattan sakının) 

11-Alkol ve kahve gibi sigara ile bağlantı kurduğunuz içeceklerden sakının 

 12-Elinizde sigara bulunmasını özlüyorsanız, anahtarlık, tespih, kalem gibi bir şeyle oynayın 
 
CANINIZ SİĞARA İÇMEK İSTERSE:

Eğer sabretmeyi başarırsanız, istek geldiğinde 3-5 dakika sürüp geçtiğini göreceksiniz. Bu kısa süreyi atlatmak sizin elinizde:

A-Meyve ya da çiğ yenebilen sebzeler (havuç, marul, salatalık gibi) atıştırın. 

B-10 kez derin nefes alıp verme egzersizi uygulayın. 

C-Basit egzersiz hareketleri yapın. 

D-Duş alın. 

E-Yemek sonrası istek geldiğinde sofrada oyalanmayın, hemen kalkıp dişlerinizi fırçalayın. 

F-Canınız çok sigara çektiğind bir işle meşgulseniz, kısa bir süre yaptığınız işi bırakıp başka bir şeyle ilgilenin. Bu aşırı istek gelen dönemlerde, bırakmaya hazırlık aşamasında önerilen hobilerinizle uğraşabilir, evde oturuyorsanız dışarı çıkabilir, iş başındaysanız kısa bir süre odanızdan çıkıp bir arkadaşınızla kısa bir sohbet yapmayı ya da gazete okumayı deneyebilirsiniz.

Asla "Bir tane içsem ne çıkar." diye düşünmeyin. İçeceğiniz tek bir sigara, yeniden başlama riskinizi arttıracak

 

SİGARAYI BIRAKMA YÖNTEMLERİ NELERDİR?

1-Kendi kendine bırakma: Bağımlıların bir kısmı sigarayı birden kendi kendine bırakabilir. Sigara içen her 100 kişiden 70’i sigarayı bırakmak istemekle birlikte her yıl ancak 100 kişiden 40’ı bırakma girişiminde bulunmaktadır.  Sigarayı bırakan her 100 kişiden 80’i ilk bir ay içinde tekrar sigaraya başlarlar. Kişinin bir yıl içinde kendi başına sigara bırakma oranı % 5 -10 civarındadır

2-ETKİNLİĞİ KANITLANMIŞ YÖNTEMLER: Kendi kendine bırakmakta  zorlanan kişiler için bir hekim desteğinde uygulanan yöntemdir. Bu tedavi yöntemler
A-Nikotin tedavisi:(nikotin sakızı, nikotin bandı)

 

 

 

:Kişinin vücutta nikotin yoksunluğuna  bağlı açığa çıkan Sinirlilik , sabırsızlık veya tahammülsüzlük,konsantrasyon güçlüğü.anksiyete, iştah artması ve kilo alma belirtilerini azaltmak  amacıyla kullanılır.  Kişide yüksek veya orta derecede nikotin bağımlılığı saptanırsa, günde 15 adetten fazla sigara içiyorsa veya hafif derecede bağımlı olmasına rağmen sigarayı bırakmak için kullandığı diğer yöntemlerden fayda görmemişse nikotin yerine koyma tedavisi uygulanır. Kişi bu tedavi sırasında kesinlikle  sigara içmemelidir.  Fakat kalp krizi geçiren veya kalp  problemi olan kişilerin kullanmaması önerilir. akız yavaş çiğnenmeli ve çiğneme esnasında herhangi bir şey yenilip içilmemelidir. Nikotin sakız tedavisini kullanan kişi, sigara içme isteği ortaya çıktığı zaman, nikotin tadını hissedene kadar sakızı 5-10 kez çiğneyip sonra bir kaç dakika yanağın iç kısmında bekletmelidir.Günde 25’den az sigara içenlerde 2 mg’lık formun, günde 25 ve daha fazla sigara içenlerde 4 mg’lık formun, günde en fazla 24 adet çiğnenmesi önerilmektedir. Nikotin sakız tedavisi 8-12 haftadır ancak gerektiğinde bu süre uzatılabilir. Nikotin sakızlarının yan etkileri bulantı, kusma, hazımsızlık, hıçkırıktır. Nikotin Bandı: Ülkemizde 24 saatlik formu olan bantlar üç farklı boyutta olup, 30 cm2’lik bantta 21 mg, 20 cm2’likte 14 mg, 10 cm2’likte 7 mg nikotin vücuda alınmaktadır. Günde 15 adetten fazla sigara içenlerde 21 mg başlanması ve 4 hafta kullandıkta sonra 2’şer hafta süreyle sırayla 14 mg ve 7 mg olarak tedavinin 8 haftaya tamamlanması önerilmektedir.

B-Bupropion (Zyban):

 

Nikotin yoksunluğu belirtilerini azaltan bir antidepresandır.Ağız kuruması ve sersemlik gibi kabul edilebilir yan etkileri vardır. En az iki ay kullanılmalıdır. Etkinliği %20 civarındadır. İlk üç gün akşam yemekten sonra tok karnına ,daha sonra günde iki kez tok karnına alınır. Kişinin sigara içme isteği fazla ise  ilk 10 -14 gün günde 4-5 adet sigara içimine izin verilir. Yan etkileri en sıklıkla baş ağrısı, uykusuzluk ve ağız kuruluğudur. Bupropion kullanımı sara öyküsü, sarayı kolaylaştıran ilaç kullananlarda, beyin travması geçiren ve bazı yeme bozukluğu olan kişilerde kullanılmaz

C- Varenklin(Champix)  Üretimi durdurulmuştur.

 

Hipnoz,akupunktur ve biorezonans gibi bilimsel etkinliği kanıtlanmamoş yöntemlerde kullanılmaktadır.

 

SİGARAYI BIRAKARAK LÜTFEN KENDİNİZE YENİ BİR HAYAT ISMARLAYIN